Vonnis Decembermoorden: 20 jaar voor Bouterse als hoofdschuldige

30 november 2019

Tijdens de rechtszitting op vrijdag 29 november, zijn de vonnissen uitgesproken tegen de verdachten van de Decembermoorden. In 1982 werden toen 15 critici van het militaire regime van Desi Bouterse in koelen bloede vermoord in Fort Zeelandia. De rechtbank oordeelt dat Bouterse hoofdverantwoordelijk is en legt hem een gevangenisstraf op van 20 jaar. Dit is ook de straf die werd geëist door het OM.

De andere verdachten krijgen lagere straffen dan de geëiste 20 jaar. Tegen Benny Brondenstein, Iwan Dijksteel en Ernst Gefferie is 15 jaar uitgesproken en tegen Steven Dendoe, Kenneth Kempes en Luciën Lewis 10 jaar. Bataljonscommandant Etienne Boerenveen, die voor belangrijkste verdachte na Bouterse werd gehouden en door getuigen ter plekke zou zijn herkend, is vrijgesproken vanwege te weinig bewijs. Hetzelfde geldt voor Jimmy Stolk, voor wie dit al verwacht werd.

Andere zaken werden ontvankelijk verklaard omdat de verdachten inmiddels zijn overleden. Ruben Rozendaal, een van de verdachten en een belangrijke informant in de rechtszaak, pleegde in 2017 zelfmoord. Na afloop van de rechtszitting had hij al aan journalisten gezegd: "Ik ga dit niet kunnen dragen." Een andere belastende getuigenverklaring kwam van Freddy Derby die in 2001 overleed. Zijn gesproken verklaring werd voor zijn dood opgenomen en in de zaak gebruikt.

Bouterse is op dit moment bezig met een staatsbezoek aan China. Het nieuwe toestel van de SLM was daarvoor nog niet beschikbaar, waardoor hij een toestel van het Turkse Atlas Global huurde. Veel andere oplossingen bleven niet over, omdat Bouterse niet van elk land naar het andere kan reizen vanwege een veroordeling tot elf jaar gevangenisstraf in Nederland inzake drugshandel.

Woordvoerders van de regering hebben geuit dat de regering moeite heeft met de uitspraak. Clifton Limburg, radiopresentator van Bakana Tori en perschef van de regering, herhaalde de oproep van Bouterse's vrouw Ingrid aan de bevolking, om Bouterse bij terugkomst op het vliegveld massaal te begroeten. Dit staat in de komende nacht gepland. Hij hoopt dat de landingsbaan zwart zal zien van de mensen. In tegenstelling daartoe roept de regering, en andere partijen, ook op om het hoofd koel te houden. Er wordt in de verklaringen van de regering met geen woord stilgestaan bij het leed van de nabestaanden.

Kranten in alle buurlanden en in allerlei landen wereldwijd maken melding van de veroordeling van Bouterse. Zes landen met een vertegenwoordiging in Suriname willen dat de uitspraak van de rechter wordt voltrokken. Dat zijn de Verenigde Staten, het Verenigd Koninkrijk, Duitsland, Frankrijk, Spanje en Nederland. "De integriteit en onafhankelijkheid van de rechterlijke macht is een pijler in de Surinaamse samenleving. Het is van cruciaal belang dat de definitieve uitspraken in de moord op 15 onschuldige burgers − wat die uitspraken ook mogen zijn nadat het beroepsproces is voltooid − worden uitgevoerd en bevestigd in overeenstemming met de rechtsstaat," aldus de missiehoofden.

De kans dat Bouterse op korte termijn de cel in gaat is klein. Zijn advocaat heeft al aangegeven dat er hoger beroep zal worden aangetekend, waardoor de zaak nog een groot aantal jaren zal worden gerekt. Volgens advocaat Geert-Jan Knoops zou Bouterse zichzelf ook nog gratie kunnen verlenen op grond van artikel 109 van de Grondwet. Hiervoor zou hij echter wel advies moeten inwinnen van de rechter.