Recensie: 'Sylvana: Demon or Diva' uit op IDFA

18 november 2018

Vandaag gaat een documentaire over presentatrice en politica Sylvana Simons (Paramaribo, 1971) in première in Carré, tijdens het IDFA in Amsterdam. Woensdag 21 november om half negen is de televisiepremière op NPO 2. De documentaire is getiteld Sylvana: Demon or Diva. Het festival zelf begon gisteren en zal gedurende twaalf dagen worden gehouden in veertien bioscopen.

Simons begon haar carrière in de showbizz. Ze presenteerde programma's op radio en televisie en was vaste columniste voor Playboy en Veronica Magazine. Sinds 2016 is ze actief in de politiek. Eerst was ze kortstondig lid van DENK. Daarna richtte ze een eigen politieke partij op (BIJ1), waarmee ze momenteel een zetel heeft in de gemeenteraad van Amsterdam.

Simons is in de afgelopen jaren vooral bekend om haar strijd tegen institutioneel racisme. Een belangrijke kiem in de richting naar een politieke loopbaan vormde de typering zwartjes die Martin Šimek in mei 2015 maakte over Afrikaanse bootvluchtelingen aan tafel van DWDD. Terwijl er altijd al activisme bij Simons sluimerde, ontstak het bij haar het spreekwoordelijke lont in het kruitvat.

Haar nieuwe loopbaan leidt vaak tot heftige reacties met geregeld een beledigende en racistische toonzetting. "Ze raakt iets ongemakkelijks. Namelijk, de heersende blik is best vaak wit," aldus Ingeborg Jansen, de maker van de documentaire. Volgens Simons zelf is ze niet bezig met haar populariteit. Ze is zich bewust dat BIJ1 niet de grootste partij van Nederland zal worden, maar "democratie zou ook moeten gaan over het belang van de minderheid."

Jansen zegt een "zo neutraal mogelijk" beeld over Simons te hebben willen neerzetten, in de wetenschap dat er bij de montage altijd keuzes moeten worden gemaakt: "Het gaat over de Sylvana die ze geworden is – een politica. Maar het gaat, hoop ik, ook over hoe wij naar haar kijken, met haar omgaan. En waarom dat misschien zo is." Belgisch hoogleraar en opiniemaker Rik Torfs gaf een recensie aan de EO die de documentaire woensdag uitzendt. Volgens hem is de documentaire zeker geen propaganda. Hij vatte het samen als: "Pittige gesprekken, momenten van ingetogenheid en reflectie, en woede-uitbarstingen van allerlei mensen. Leuke televisie."