Orgelkids viert tiende verjaardag

4 juli 2019

Vandaag heeft Orgelkids in Amersfoort met een "inspiratiedag" gevierd dat het project tien jaar geleden van start ging. De inspiratiedag vond plaats in samenwerking met Stichting Klinkend Erfgoed Nederland (SKEN) en de Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed in het gebouw van de laatste. Als dagvoorzitter trad Rudi van Straten op, de specialist Klinkend erfgoed van de RCE. Het motto van de dag was: "breng het orgel bij de jeugd en de jeugd bij het orgel". De dag werd bijgewoond door ongeveer zeventig belangstellenden uit de wereld van het Klinkend erfgoed. Er werden presentaties gegeven en workshops gehouden. Aan het eind van de dag werd de uitslag bekend gemaakt van de internationale compositiewedstrijd, waarvoor in totaal ongeveer zeventig stukken werden ingezonden.

Orgelkids en het Doe-orgel

Orgelkids werd tien jaar geleden opgericht door Lydia Vroegindeweij om kinderen in aanraking te brengen met het orgel. Klassieke pijporgels zijn eigenlijk alleen in kerken of concertzalen te vinden. En tegenwoordig komen veel kinderen nooit meer in een kerk. Daarom ontwikkelde Orgelkids het Doe-orgel, een klein orgel van twee octaven en met twee registers, dat als bouwpakket in een koffer past, en dat door kinderen in korte tijd in elkaar kan worden gezet en daarna bespeeld. Het Doe-orgel is ontworpen door Wim Janssen, gepensioneerd orgelbouwer bij Verschueren.

Het project heeft zich wereldwijd als een olievlek verspreid, inmiddels zijn er in de wereld vijftig Doe-orgels in gebruik. Er zijn vergaande plannen voor activiteiten in Vlaanderen, de Verenigde Staten, Canada, Zweden, Duitsland, Engeland, Taiwan, China, Wallonië, Hongarije en Zuid-Korea.

Het Doe-orgel is onderdeel van een breder educatief project, waarbij de muziek, de techniek en de cultuur van orgels aandacht krijgen. Daarbij is expliciet een doel om kinderen die niet in de kerk komen toch met het orgel en orgelmuziek in contact te brengen.

Inspiratiedag

De tiende verjaardag van Orgelkids werd aangegrepen om een groot aantal belangstellenden en betrokkenen bij educatieve orgelprojecten bij elkaar te brengen. Tijdens de dag werden verschillende lezingen gehouden en vonden een aantal workshops plaats.

Het plenaire programma werd geopend door Arjan de Zeeuw, directeur kennis en advies van de RCE.

Key-note speaker was Ron Huntley van de educatieve uitgeverij Blink, die aan de hand van enkele voorbeelden duidelijk maakte wat er gebeurt als het kind, en de motivatie van het kind, werkelijk centraal wordt gesteld in het onderwijs. Hij verwees daarbij bijvoorbeeld naar het succes van de methode "Groove me" – een lesmethode voor Engels in het basis-onderwijs.

Door middel van korte presentaties passeerden educatieve orgel-projecten in Den Haag, Doesburg en Rijssen de revue.

Een prominente plaats was ingeruimd voor de orgelfiets, die medewerkers van Verschuere rondom het Doe-orgel hebben gebouwd.

In de workshops werd onder andere gedemonstreerd hoe men zelf een Doe-orgel kan bouwen en hoe dit zo kan worden ingezet dat het de nieuwsgierigheid van kinderen opwekt (door Wim Janssen en Ruud van de Laar). Ook werd aandacht besteed aan de organisatorische kanten van een educatief (orgel-)project (door Ellen van der Sar). Marion van de Coolwijk gaf een workshop waarin de vormgeving van het verhaal rond een (historisch) orgel centraal stond. Marloes Meijer vertelde hoe de orgel-escaperoom werkt. Iris Eysermans en Marie Noëlle Bette lieten zien hoe grafische partituren werken en Willeke Smits kreeg bijna de hele plenaire zaal aan het fluiten en trommelen met fluiten uit de fluitenkist.

Lydia Vroegindeweij presenteerde haar nieuwe boek Orgel in de klas, met allerlei lessuggesties en ideeën en een leerplan Orgelkids. Het boek zal naar verwachting in september verschijnen.

Heleen Wijgers, van de Stichting Klinkend Erfgoed Nederland (SKEN) en directeur van de Stevenskerk in Nijmegen (met vier orgels, een carillon, een torenuurwerk en luidklokken) schetste hoe de stichting eraan probeert bij te dragen het Klinkend Erfgoed te bewaren.

Internationale compositiewedstrijd

Tijdens de inspiratiedag in Amersfoort werden de prijswinnaars bekend gemaakt van de internationale compositiewedstrijd voor het Doe-orgel van Orgelkids. Een jury heeft alle composities beoordeeld en in drie verschillende klassen steeds drie prijzen uitgeloofd. De prijzen werden beschikbaar gesteld door Orgelkids Nederland en Orgelkids USA. De jury stond onder voorzitterschap van Wim van der Ros en bestond verder uit Bart Wuilmus (België), Annegret Schönbeck (Duitsland), Damin Spritzer (USA), Fredrik Hagsted (Zweden), Chwen Huei Tsai en Chih-Chieh Lin (Taiwan) en Jean-Willy Kunz (Canada).

Er waren prijzen in de categorieën:

Doe-orgel solo
Doe-orgel als ensemble-instrument
Klassiekers op het Doe-orgel

In totaal beoordeelde de jury 48 inzendingen uit 14 landen.

Aan het eind van de inspiratiedag op 4 juli werden de winnaars in de drie categorieën bekend gemaakt, en werden (delen van) de composities door Cees-Willem van Vliet ten gehore gebracht op een Doe-orgel. In de eerste categorie was Rachel Laurin uit Canada de winnaar, in de tweede categorie scoorde Anders Börgesson uit Zweden het hoogst, en ook in de derde categorie ging Börgesson met de hoofdprijs aan de haal.

Foto's

Wim Janssen (links) bij het door hem ontworpen Doe-orgel
Arjan de Zeeuw(links) en Heleen Wijgers (rechts) bekijken de proefdruk van Lydia Vroegindeweij's nieuwe boek Orgel in de klas.
Cees-Willem van Vliet speelt een winnende compositie op het Doe-orgel