Nobelprijs voor Natuurkunde naar drie wetenschappers voor klimaatonderzoek

8 oktober 2021

De Nobelprijs voor Natuurkunde 2021 is toegekend aan drie wetenschappers, die het prijzengeld van ongeveer 1 miljoen euro zullen delen.

De ene helft gaat de naar de Japanse meteoroloog Syukuro Manabe en de Duitse oceanograaf Klaus Hasselmann voor hun onderzoek naar het betrouwbaar voorspellen van de klimaatopwarming van de Aarde. Uitgaande van de fysica van het weer (temperatuur, druk, luchtstromen) werd de basis gelegd van de huidige klimaatmodellen. Manabe ontdekte dat de gemiddelde temperatuur op Aarde stijgt als de hoeveelheid koolstofdioxide in de atmosfeer toeneemt. Bij een verdubbeling van de hoeveelheid CO₂ stijgt de temperatuur met meer dan 2 graden. Dit verband ligt ten grondslag aan klimaatverandering. Hasselmann ontdekte dat er een structuur zit in de chaos van het weer en de lange-termijnverwachting van de klimaatverandering.

De andere helft van de Nobelprijs voor Natuurkunde gaat naar de Italiaanse natuurkundige Giorgio Parisi, die patronen ontdekte in ongeordende, complexe systemen. Hiermee kunnen willekeurige verschijnselen beter begrepen worden.

De Nobelprijs voor Fysiologie of Geneeskunde gaat naar de Amerikaanse fysioloog David Julius en de Amerikaans-Armeense moleculair bioloog en neurowetenschapper Ardem Patapoutian. Ze ontvangen de prijs voor hun onderzoek naar het waarnemen van kou, warmte en aanraking door het menselijk lichaam, alsmede welke receptoren daarvoor verantwoordelijk zijn. Dit is kennis die gebruikt wordt voor het ontwikkelen van behandelingen voor verschillende aandoeningen, waaronder chronische pijn.

De Nobelprijs voor Scheikunde is voor de Amerikaan David MacMillan en de Duitser chemicus Benjamin List, twee wetenschappers die een asymmetrische organische katalysator hebben ontwikkeld. Onafhankelijk van elkaar ontdekten ze een snellere en goedkopere manier om moleculen te maken, een die van grote invloed is op de ontwikkeling van medicijnen en chemicaliën.