Nederland wil bestuur over Sint Eustatius overnemen

Uit Wikinieuws
Sint Eustatius, met het vliegveld en de slapende vulkaan The Quil

5 februari 2018 

Staatssecretaris Raymond Knops heeft vandaag een wetsvoorstel ingediend om de eilandsraad van Sint Eustatius te ontbinden en waarnemend gezaghebber Julian Woodley en de gedeputeerden af te zetten. Hiermee volgt hij het advies op uit een rapport van een Commissie van Wijzen, bestaande uit de Arubaanse politicus Fredis Refunjol en staatsraad Jan Franssen. De problemen spelen al langer en het onderzoek werd mei vorig jaar door toenmalig minister Ronald Plasterk aangevraagd.

Quote begin
De huidige bestuurlijke situatie kenmerkt zich door wetteloosheid en financieel wanbeheer, maar ook door discriminatie, intimidatie, bedreigingen en beledigingen, willekeur en het nastreven van persoonlijke macht ten koste van de inwoners van Sint Eustatius. De commissie concludeert dat sprake is van grove taakverwaarlozing en adviseert bestuurlijk ingrijpen door de regering.

— Commissie van Wijzen
Quote einde

Zoals het ernaar uitziet is er een meerderheid in de Tweede Kamer voor ingrijpen in de bijzondere gemeente in de Nederlandse Cariben. Vanmiddag is daar een wetgevingsoverleg gestart en morgen zal de wet in stemming worden gebracht. De Raad van State heeft al ingestemd met het wetsvoorstel. Als er morgen voor de wet wordt gestemd, zal een regeringscommissaris het bestuur tijdelijk overnemen. Knops zei daarover dat dit "zo kort als mogelijk en zo lang als noodzakelijk" zal duren, tot het eiland het zelf weer kan. In theorie kan deze situatie tot 2021 voortduren.

Knops erkent dat het om een zware ingreep gaat. Hij ziet echter geen andere oplossing. De commissie geeft aan dat er op het eiland geen administratie op orde is. Zowel de burgers als de bedrijven hebben last van het onbehoorlijke bestuur.

De commissie legt ook verwijten bij Nederland, die veel beloftes niet is nagekomen. In de zevenenhalf jaar dat het eiland een bijzondere gemeente is, is de armoede toegenomen. Er is ook nog steeds geen sociaal minimum vastgesteld. Voorzieningen als de wegen, waterhuishouding, afvalverzorging, ondergrondse leidingen, huisvesting, de haven en het vliegveld zijn door de stroeve verhoudingen verwaarloosd.

Door het gebrek aan Nederlandse aandacht, zijn er omstandigheden ontstaan waarin een kleine groep het eiland in zijn greep kreeg. Het onderzoek werd gedwarsboomd door gedeputeerden en raadsleden die weigerden de commissieleden te woord te staan. Ambtenaren kregen een verbod opgelegd om met de leden te spreken, maar lieten desondanks hun mening los. Zonder uitzondering spraken ze over angst en intimidatie, met kans op overplaatsing als ze niet loyaal zijn.

De macht op Sint Eustatius ligt volgens de commissie vooral bij de leider van de Progressive Labour Party, Clyde van Putten. Van Putten dreigde vorig jaar nog Nederlandse militairen 'verbranden en vermoorden' wanneer ze voet op het eiland zouden zetten. Plasterk deed toen aangifte, maar het kwam toen niet tot vervolging.

6 februari 2018 

Alle partijen Tweede Kamer stemmen in

In de Tweede Kamer hebben alle partijen vanmiddag voor het ingrijpen op Sint Eustatius gestemd. Op verzoek van Knops wordt het debat in de Eerste Kamer nog vanavond gehouden en wordt aansluitend gestemd.[1]

Eerste Kamer neemt wetsvoorstel met algemene stemmen aan

De Eerste Kamer heeft het wetsvoorstel vanavond ook aangenomen. Dit gebeurde met algemene stemmen, ofwel in aanwezigheid van alle Kamerleden die allen voor het wetsvoorstel stemden. Dit betekent dat de regering de 'Tijdelijke wet taakverwaarlozing Sint Eustatius' kan gaan uitvoeren en het bestuur op het eiland kan overnemen.[2]

Clyde van Putten
Wederzijdse beschuldigingen van staatsgreep

Jan Fransen, een van de onderzoekers van de situatie op Sint Eustatius vindt de situatie op Sint Eustatius lijken op een staatsgreep, omdat de geldende wetten buiten spel worden gezet. Ze hebben Clyde van Putten tijdens hun onderzoek niet kunnen spreken. Hij noemt zich daar de 'leader of Statia'.[3]

Clyde van Putten noemt het terugnemen van de macht op Sint Eustatius daarentegen een staatsgreep. Nederland zou volgens hem de mensenrechten schenden. Hij vertelde niet met de commissie te hebben gesproken, omdat er volgens hem een lid door Sint Eustatius en een lid door Nederland had moeten zijn aangewezen. De mix van een Arubaan en een Nederlander was voor hem niet acceptabel.[4] Ook verschillende andere bestuurders hebben boos in de media gereageerd.[5]

Op Sint Eustatius 'positieve reactie van de bevolking'

Volgens Gilbert Isabella, tot dit jaar Rijksvertegenwoordiger voor de openbare lichamen Bonaire, Sint Eustatius en Saba, zal het ingrijpen van Nederland in goede aarde vallen bij de bevolking. De bevolking heeft naar zijn ervaring last van de bestuurders op het eiland: "Het is moeilijk om je eigen ding te blijven doen, als je voortdurend wordt aangesproken door mensen die aan de macht zijn als je bijvoorbeeld oppositie voert of je mening geeft in de krant. Dan wordt het heel ingewikkeld voor burgers. En dat heb ik zien gebeuren."[6]

7 februari 2018 

Bestuurders hebben Amerikaanse advocaat in de arm genomen

De bestuurders op het eiland hebben de Amerikaanse advocaat Jared Genser ingeschakeld om zich tegen Nederland te verdedigen. Nederland zou volgen hem artikel 73 van het handvest van de Verenigde Naties flagrant hebben geschonden. Hiermee beweert hij dat Nederland niet in het belang van de bevolking zou handelen.[7] Als Nederland niet afziet van de machtsovername, zou het eilandsbestuur volgens Jared "agressief handelen om de rechten van zijn mensen in zowel binnen- als buitenland te verdedigen".[8]

Oud-parlementsvoorzitter Curaçao aangewezen als regeringscommissaris

Mike Franco is door Knops aangewezen als de regeringscommissaris die orde op zaken moet stellen op Sint Eustatius. Hiertoe werd vandaag door de Nederlandse regering besloten. Franco zat van 2012 tot 2016 de Staten van Curaçao voor. Waarnemer wordt op zijn functie de Nederlands-Britse bestuurder Mervyn Stegers.[9]

Clyde van Putten gebruikt retoriek als 'politionele acties' die aanstaande zouden zijn

The Daily Herald, een krant op Sint Maarten, bericht van retoriek van Clyde van Putten waarin hij de bevolking bang maakt met 'politionele acties' op Sint Eustatius zoals Nederland die in de jaren veertig van de 20e eeuw heeft uitgevoerd in Indonesië. Volgens het artikel zou hij een VN-vredesoperatie nodig vinden om het eiland te behoeden tegen 'Nederlands staatsterreur'.[10]

8 februari 2018 

Knops is op Sint Eustatius om besluit toe te lichten

Staatssecretaris Knops is op Sint Eustatius om besluit toe te lichten. Zowel op het vliegveld als in het raadhuis werd hij ontvangen door voor- en tegenstanders. Ook was er een groep demonstranten die hun mening op spandoeken liet weten.[11][12]