Drie kandidaten om opvolger F-16 te leveren

10 juli 2017

Het Belgisch leger is al een tijdje op zoek naar een opvolger van de oude F-16. Midden 2018 wordt beslist wie het nieuwe gevechtsvliegtuig mag leveren.

Er zijn 3 kandidaten: de F-35 van het Amerikaanse Lockheed, de Europese/Britse Eurofighter Typhoon en de Franse Dassault Rafale. Europees parlementslid Ivo Belet opteert ervoor een Europese fabrikant te kiezen. Daarmee zouden er dus nog maar twee kandidaten overblijven, waarbij de Eurofighter ook minder kansen maakt ten gevolge van de Brexit.

Saab met de Gripen en Boeing met de F-18 deden oorspronkelijk ook mee aan de aanbesteding, maar haakten tussentijds af. Volgens bronnen maakte Saab geen schijn van kans omdat Zweden niet bij de NAVO aangesloten is, De F-18 zou dan weer te oud bevonden zijn.

Update 7 september 2017

Vandaag was de uiterste offertedatum voor de kandidaten van de 'next-generation' Belgische gevechtsvliegtuigen. De winnaar van het contract mag 34 nieuwe vliegtuigen bouwen met een kostenplaatje van 34 miljard euro. Het type F-35 dat wordt overwogen is het eenvoudigste, minst geavanceerde model. De Rafale is een betrouwbaar concept, al meer dan 20 jaar. En de Typhoon is een samenwerkingsverband tussen het VK, Spanje en Duitsland. Een nadeel aan de Typhoon is dat deze complex en lastig te onderhouden is.^[1]

Update 4 oktober 2017

Minister van Defensie Steven Vandeput is niet te vinden voor de Rafale die de Franse overheid aanbeveelt als opvolger voor de F-16. De regering zou zich "blootstellen aan sterke kritiek op de openbare aanbesteding" als ze ingaat op het aanbod. Verder zou het te laat zijn ingediend en een 'procedurefout' bevatten. Een brief aan defensie werd in het Frans geschreven in plaats van het Engels en bijkomende vragen zouden niet zijn beantwoord. Dat zou aan de basis liggen van Vandeputs afkerende houding tegenover het Franse voorstel. Dassault is nog niet officieel afgewezen, maar de kans is klein dat het vliegtuig alsnog gekozen wordt. De strijd gaat dus onverminderd voort tussen de Typhoon en de F35. ^[2]^[3]

Het leger eist dat het nieuwe gevechtstoestel een kernbom kan dragen, want in de luchtmachtbasis van Kleine Brogel liggen atoombommen van de Verenigde Staten opgeslagen. De F35 is dan ook de favoriet van de legertop. ^[4]^[5]

Europarlementariër voor CD&V, Ivo Belet, is niet opgetogen en wil dat de regering haar strategie herziet: "Dit biedt een kans voor ons land om samen met andere Europese partners een volledig nieuw toestel te ontwikkelen. Ook Italië, Spanje en zelfs Polen staan klaar om mee in dit project te stappen". Hij wijst ook op de veranderende geopolitieke houding in Europa, met een verwijzing naar een uitspraak van Angela Merkel die stelde dat we voor onze veiligheid niet langer op anderen hoeven te rekenen. "Het Franse aanbod is veel aantrekkelijker voor onze portefeuille, voor de Belgische luchtvaartsector én voor onze plek in een nieuw en sterker Europa", aldus Belet.

Update 6 oktober 2017

Volgens de Franse minister van defensie, Florence Parly, ligt het voorstel van Dassault nog altijd op tafel en is de keuze voor een Europese constructeur voor de hand liggender dan een Amerikaanse of Britse nu de Brexit onderhandelingen bezig zijn.^[6]

Update 5 december 2017

Minister Florence Parly is over de brug gekomen met een extra aanbod. Frankrijk zal 4 miljard euro investeren in Belgische bedrijven die meewerken aan de ontwikkeling van de Rafale, tenminste als België het order aan Frankrijk toekent. Dat bedrag moet de Belgische economie rechtstreeks ten goede komen, zo'n 150 fabrieken en onderzoekscentra in het land zouden er de vruchten van kunnen plukken. "Al meer dan 50 jaar zijn de bedrijven van het Rafale-team sterk vertegenwoordigd in België", aldus Parly.^[7]

Ook vliegtuigbouwer Airbus — die in het Spaanse, Britse, Duitse en Italiaanse consortium rond de Britse Eurofighter Typhoon zit — belooft te investeren als de Typhoon het haalt. Airbus zegt twee kenniscentra in België te openen waardoor er 1800 nieuwe vacatures komen te ontstaan. Daarnaast zou Airbus de communicatie- en energie-infrastructuur laten beveiligen tegen cyberaanvallen. Vooral dat laatste kan op veel interesse van premier Charles Michel rekenen.^[8]