49 doden bij aanslag in moskeeën Christchurch, 28-jarige hoofdverdachte

15 maart 2019
In twee moskeeën in de Nieuw-Zeelandse stad Christchurch zijn vrijdagmiddag tijdens een dubbele terroristische aanslag in totaal 49 doden gevallen. Er vielen ook 40 gewonden. Dit gebeurde in de Al Noor-moskee in Hagley Park (en), waar 30 doden vielen, en even later in de Linwood Masjid-moskee in Linwood (en). De eerste schietpartij begon omstreeks 13:40 plaatselijke tijd. Op dat moment was in de moskeeën net de Salat al-djuma aan de gang, het traditionele vrijdaggebed.

In totaal zijn er drie verdachten gearresteerd. Ook ontmantelde de politie enkele autobommen. De twee moskeeën zijn nog steeds hermetisch afgesloten vanwege het lopende politie-onderzoek.

Over de vermoedelijke hoofddader, de 28-jarige Australiër Brenton Tarrant, zijn meer persoonlijke details bekend geworden. Een aantal jaar geleden werkte hij als fitnessinstructeur, later is hij door Azië en Europa gaan reizen. Hij was veel actief op sociale media en maakte zelfs livestreamopnamen op Facebook van de slachting die hij aanrichtte. Mogelijk is hij mede geradicaliseerd geraakt via de websites 8chan (en), 4chan (en), die berucht zijn omdat ze erg populair zijn onder rechtsextremisten en nationalisten. Vlak voordat Tarrant tot zijn daad overging zette hij een ruim 70 pagina's tellend manifest getiteld "De grote vervanging" op internet. Hierin verklaart hij te strijden voor zijn vaderland en tegen de immigratie die het blanke ras zou bedreigen, en ook kondigt hij in het manifest zijn daad aan. Het manifest bevat verder verwijzingen naar onder andere de twee voornoemde websites. Tarrant noemt zichzelf "een gewone witte man". Hij is aanhanger van de theorie dat er zoiets bestaat als een "pan-Europese identiteit", die bedreigd zou worden door o.a. moslims en joden evenals andere bevolkingsgroepen. Hij verklaart te zijn geïnspireerd door Anders Behring Breivik, de dader van de aanslagen in Noorwegen van 2011. Ook zou hij diverse aanslagen die de laatste jaren in naam van de islam zijn gepleegd op Europese bodem hebben willen wreken.

De schok in Nieuw-Zeeland is groot, vooral omdat dit soort zware aanslagen hier vergeleken met veel andere delen van de wereld een uitgesproken zeldzaamheid zijn. Christchurch staat juist algemeen bekend als een erg rustige en vredelievende plaats. De Nieuw-Zeelandse premier Jacinda Ardern noemt het een van de zwartste dagen in de geschiedenis van haar land. Scott Morrison, de Australische minister-president, spreekt van een aanval uit de rechtsextremistische hoek. Ook de Christchurchse burgemeester, Lianne Dalziel (en), sprak haar afschuw uit. Tegelijk riep ze de inwoners van de stad op tot saamhorigheid. In allerlei moskeeën elders ter wereld is stilgestaan bij de aanslagen. Ook worden wereldwijd de veiligheidsmaatregelen in moskeeën aangescherpt.